Nick:pan stasio
Dodano:2003-05-18 15:51:49
Url:całuj psa w nos
Email:sltpa.saipou2dd2uopias.aptls
Wpis:INTERWENCJA KRYZYSOWA - jako forma pomocy psychologicznej, polega na kontakcie terapeutycznym skoncentrowanym na problemie wywołującym kryzys, czasowo ograniczonym, w którym dochodzi do konfrontacji osoby z kryzysem i do jego rozwiązania. Redukcja symptomów i przywrócenie równowagi psychicznej zapobiega dalszej dezorganizacji.
Najbardziej klasyczny model interwencji kryzysowej polega na zapewnieniu poczucia bezpieczeństwa i wsparcia emocjonalnego, na pomocy w konkretnych sprawach, na zredukowaniu lęku dzięki opiekuńczości w okresie, kiedy zaburzona jest jasność myślenia i utrudnione podejmowanie właściwych decyzji i działań. W interwencji istotna jest empatyczna odpowiedź na potrzeby w kryzysie. Interwencja musi mieć charakter praktyczny, nie jest to czas na wyszukane psychologiczne interpretacje, a jest to czas na działanie.
Co To Jest Kryzys i Kogo Może Dotyczyć
KRYZYS to "okres przełomowy, rozstrzygający, objawiający się zazwyczaj silnym pogorszeniem się sytuacji w danej dziedzinie, okres załamania " (dezintegracji) wywołany zdarzeniem losowym, najczęściej nagłym, tragicznym, nieprzewidywalnym, które powoduje dezorganizację psychiczną i życiową.
Zdarzenia kryzysowe to np. wypadek drogowy, utrata pracy, śmierć bliskiej osoby, pobicie, przemoc w rodzinie, czasami także trudności wychowawcze, kłopoty małżeńskie lub rodzinne itp. Bardzo często przyczyną kryzysu może być także długotrwały stres, z którym nie potrafimy sobie poradzić.
Najczęściej w takich sytuacjach ludzie uruchamiają własne zasoby i zdolności radzenia sobie w sytuacjach trudnych i doprowadzają do jej opanowania. Gdy jest to możliwe, korzystają z pomocy bliskich, wsparcia rodziny. Niekiedy jednak zdarza się, że dezintegracja wywołana kryzysowym wydarzeniem jest tak głęboka lub możliwości własne tak dalece wyczerpane lub ograniczone, że konieczna jest pomoc zewnętrzna. Pomoc taka niezbędna jest szczególnie wówczas, gdy kryzys osiągnął ostrą fazę.
Wsparcia udziela się po to, by pomóc osobie (rodzinie) odzyskać własne zdolności i zasoby psychiczne do radzenia sobie w sytuacjach trudnych i umożliwić lepsze funkcjonowanie we własnym środowisku i społeczności. Im wcześniej pomoc taka może być udzielona, gdy okaże się konieczna, tym łatwiejszy powinien być powrót do równowagi psychicznej i funkcjonowania społecznego. Czasami, aby taki powrót mógł nastąpić konieczne jest podjecie i dokonanie daleko idących zmian w sytuacji życiowej osoby w kryzysie (np. usunięcie z mieszkania sprawcy przemocy, podjecie leczenia, podjęcie innej pracy). czym jest interwencja kryzysowa
Interwencja kryzysowa to zespół interdyscyplinarnych, profesjonalnych, celowych i skoordynowanych oddziaływań, wykorzystujących zasoby klienta kryzysowego, jego naturalnego otoczenia społecznego oraz instytucji pomagających, których celem jest ułatwienie odzyskania przezeń równowagi wewnętrznej i poczucia sprawczości oraz rozwiązania problemu /problemów/ stanowiących podłoże doświadczenia kryzysowego.
Odbiorcą tych działań mogą być zarówno jednostki jak i grupy oraz całe społeczności.
Interdyscyplinarność oddziaływań interwencyjnych wynika z charakteru doświadczenia kryzysowego, a szczególnie z tej jego cechy jaką jest skomplikowana symptomatologia. Oznacza ona przede wszystkim, że kryzys niejako rozlewa się na wszystkie sfery funkcjonowania wewnętrznego i zewnętrznego jednostki. Dlatego wymaga pomocy ze strony specjalistów różnych dziedzin. Najczęściej są to psycholodzy, pracownicy socjalni, prawnicy. Nierzadko wskazany jest również udział duszpasterzy, czasem pedagogów, lekarzy - w zależności od rodzaju dziedzin najbardziej dotkniętych kryzysem.
W. Badura - Madej /1996/ tak pisze:
"Interwencja kryzysowa, jako forma pomocy psychologicznej, polega na kontakcie terapeutycznym, skoncentrowanym na problemie wywołującym kryzys, czasowo ograniczonym, w którym dochodzi do konfrontacji osoby z kryzysem i do jego rozwiązania. Redukcja symptomów i przywrócenie równowagi psychicznej zapobiega dalszej dezorganizacji."
Autorka wskazuje na "podstawowe narzędzie" interwencji psychologicznej, które określa jako kontakt terapeutyczny. Wydaje się wskazane wyjaśnić tutaj, że określenie to odnosi się do pewnych podstawowych charakterystyk, które muszą cechować postawę interwenta wobec osoby, której stara się pomóc. Postawę, odniesienie, które zapewnia poczucie bezpieczeństwa i umożliwia podejmowanie ryzyka zmiany po stronie klienta. Nie dotyczy ono jednak konwencji działań terapeutycznych, czy psychoterapeutycznych, gdyż - jak dokładniej zostanie to wyjaśnione w dalszej części rozdziału - oba te sposoby pomagania /interwencja kryzysowa i psychoterapia/ różnią się istotnie zarówno w aspekcie celu jak i warunków uznawanych za niezbędne dla zapewnienia efektywności działań.
Formy Pracy
Każdorazowo rodzaj pomocy, jej zakres i formy dostosowywane są do indywidualnych potrzeb. Możliwa jest tylko jednorazowa konsultacja, lub też dłuższy kontakt; porada lub terapia; wsparcie lub psychoedukacja.
PROPONOWANE FORMY PRACY W OŚRODKU Z UWZGLĘDNIENIEM RÓZNYCH POZIOMÓW INTERWENCJI:
· Doradztwo i poradnictwo - konsultacje bezpośrednie lub telefoniczne
· Grupy wsparcia dla dzieci, młodzieży i dorosłych - udzielenie wsparcia i pomocy w podejmowaniu przez osobę objętą pomocą działań własnych
· Różne formy pomocy dostępne w ośrodku świadczone w formie ambulatoryjnej ("dochodzącej") - jak np. zajęcia psychoedukacyjne dla rodziców, zajęcia socjoterapeutyczne, arteterapia dla dzieci i młodzieży, terapia rodzin, warsztaty antystresowe, konsultacje psychologiczne;
· Nawiązanie współpracy z właściwymi instytucjami w środowisku w celu udzielenia skutecznej i wielopłaszczyznowej pomocy zakładającej trwałą zmianę (sądy, opieka społeczna, szkoły, szpitale, policja, prokuratura itp.)
· Przyjęcie osoby potrzebującej pomocy - znajdującej się w sytuacji kryzysowej do Hotelu Ośrodka. Ośrodek przygotowany jest na zamieszkanie dwóch rodzin - 2 pokoje czteroosobowe - lub 8 osób pojedynczych (we wspólnych pokojach). Pierwszeństwo do miejsc hotelowych (noclegowych) (*pomieszczenia Ośrodka) w Ośrodku mają osoby z powiatu ząbkowickiego kierowane przez PCPR w Ząbkowicach Śl. W miarę wolnych miejsc Hotel Ośrodka dostępny jest także dla osób z poza naszego powiatu.
· Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa i zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych osoby/rodziny
· Diagnoza problemu przez Zespół Specjalistów Interwencji Kryzysowej na wszystkich płaszczyznach (prawnej, psychologicznej i socjalnej) i ustalenie strategii działania
· Spisanie kontraktu z osobą, której pomoc ma dotyczyć, w którym poinformowana zostanie o planowanej strategii działania i zadeklaruje gotowość współpracy z pracownikami Ośrodka
· Terapia indywidualna i grupowa - terapia psychologiczna i wsparcie udzielane bezpośrednio w Ośrodku (*gabinet psychologiczny)
· Pomoc socjalna, prawna i medyczna
· Interwencja w środowisku własnym osoby
· Zakończenie działań - usamodzielnienie (powrót poszczególnych osób - rodzin do własnego środowiska)
zasadnicze elementy procesu interwencyjnego
Nie da się sformułować uniwersalnej recepty na pomaganie w kryzysie. Doświadczenie to, cec***ąc się niepowtarzalnością wynikającą z unikatowego "współdziałania" osoby i sytuacji, nie pozwala na przygotowanie przydatnej zawsze dokładnej procedury.
Niemniej jednak w prawie wszystkich kryzysach odnajdujemy wspólne rysy, powtarzające się zawsze elementy składowe. One zaś pozwalają na stworzenie pewnych ram, rodzaju modelu na tyle "przestronnego wewnętrznie", by mógł być wypełniony specyficznymi działaniami adekwatnymi do specyficznego /"tego właśnie"/ kryzysu.
Praktyka interwencyjna wskazuje, że elementami tej "ramy" powinny być następujące części składowe: zapewnienie bezpieczeństwa klienta, dostarczenie wsparcia, ocena stanu klienta i rozmiaru kryzysu, określenie kryzysowego problemu, przegląd i analiza możliwości rozwiązania problemu, sformułowanie planów rozwiązywania kryzysu oraz uzyskanie zobowiązania klienta do realizacji tegoż.
· zapewnienie bezpieczeństwa - rozumianego jako bezpieczeństwo psychologiczne i fizyczne. Dlatego niezbędna jest szybka ocena poziomu zagrożenia by interwent mógł podjąć kroki zabezpieczające klienta przed doznaniem krzywdy. Poczuciu bezpieczeństwa służy zarówno umieszczenie go w hostelu, zadbanie o jego bezpośrednie potrzeby, jak i komunikat słowny, że w miejscu w którym się znalazł nie grozi mu żadne niebezpieczeństwo. Poczucie bezpieczeństwa buduje w kliencie również przyzwolenie na to by wyrażał swoje emocje, mógł mówić o swoim problemie tak, jak go widzi, nie spotykał się z lekceważeniem, bagatelizowaniem, moralizowaniem, szybkimi radami.
· dostarczenie wsparcia - dokonuje się przez spójny komunikat ze strony interwenta, że klient jest kimś na kim mu zależy. Dla udzielenia wsparcia niezbędne jest wypracowanie w sobie postawy akceptacji, szacunku, empatii - niezależnej od wzajemności lub jej braku po stronie klienta. Okazywanie zainteresowania, komunikowanie troski.
Dla wielu klientów interwencji takie doświadczenie stanowi rodzaj "doświadczenia korektywnego" - często bowiem interwent jest jedyną osobą, która traktuje osobę przeżywającą kryzys w ten sposób. Ważnym elementem wsparcia jest stwarzanie klientowi okazji do podejmowania niewielkich choćby decyzji /"kawa lub herbata"/, które mogą wspomóc odzyskiwanie poczucia szacunku do siebie, kontroli nad swoim życiem.
· ocena stanu klienta i rozmiaru kryzysu - problem ten został już wyżej omówiony
· określenie problemu kryzysowego - ważne by interwent na wstępie podjął trud zrozumienia problemu, jaki klient przeżywa z jego punktu widzenia. Zobaczenie problemu klienta jego oczami jest warunkiem skuteczności wszelkich dalszych procedur interwencyjnych. Często wymaga to trudu stracenia własnych wyjaśnień, "uczonych" interpretacji, zawieszenia braku zaufania. Taka postawa daje klientowi odczuć, że pomagająca mu osoba rzeczywiście go rozumie i - w konsekwencji - będzie w stanie jej pomóc.
· przegląd i analiza możliwości poradzenia sobie z kryzysem - bardzo istotny krok, ponieważ wielu klientów sądzi, że nie istnieją żadne dobre wyjścia z ich sytuacji. Ważne jest dokonanie tej pracy we współpracy z klientem. Proponowanie rozważenia tylko tych pomysłów, które mogą być realistyczne w sytuacji, w jakiej jest klient. Myślenie o możliwościach poradzenia sobie powinno uwzględniać zasoby wewnętrzne klienta /wiedzę, umiejętności, sprawność umysłową, sprawdzone kiedyś sposoby radzenia sobie/ oraz zasoby zewnętrzne - wszelkie rodzaje wsparcia środowiskowego, instytucjonalnego i pozainstytucjonalnego dostępnego w sytuacji klienta. Identyfikacja zasobów jest użyteczna do wyboru najlepszych możliwości.
· sformułowanie planów - po dobrym rozważeniu najbardziej realistycznych wariantów klient ma szansę budować plan wychodzenia z kryzysu mając głębokie poczucie jego własności. Plan powinien określać co powinno być zrobione, jaki jest udział klienta, co pozostaje w gestii interwenta. Ważne jest by zaplanować pierwsze kroki tak, by mogły posłużyć jako motywatory dla całego dalszego wysiłku. Pierwsze działania skonstruowane z pamięcią o zasadzie optymalnej różnicy mogą być nieocenione w przełamaniu poczucia bezsilności, odzyskiwaniu poczucia autonomii i kontroli nad biegiem własnego życia.
Raz jeszcze należy podkreślić potrzebę poczucia własności klienta wobec planu wychodzenia z kryzysu. Nawet jeśli pomagacz ma lepsze pomysły powinien przyjąć wersję klienta. W przeciwnym razie pomysły pozostaną pomysłami.
· uzyskanie zobowiązania - rodzaj kontraktu zawieranego pomiędzy stronami. Gdy klient ma poczucie własności wobec poczynionych planów to zawarcie dobrego kontraktu stanowi logiczny, łatwy następny krok. Ważne jest by interwent w uzgodnionym z klientem czasie i trybie monitorował działania nad rozwiązywaniem problemu.
Przedstawiony tu schemat stanowi coś, co można określić, jaką podstawową procedurę interwencyjną, mającą na celu przewrócenie stabilności klienta i określenie drogi rzeczywistego rozwiązania trudnych sytuacji mających związek z kryzysem. Po wykonaniu tej pracy zazwyczaj klient podejmuje działania stosowne do charakteru problemu. Mogą to być praca psychoterapeutyczna, udział w projekcie socjalnym, kroki prawne itp.
1. Badura - Madej W. /red./, Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej, 1996.
1. Placówki wsparcia dziennego
· Wspierają rodzinę w sprawowaniu jej podstawowych funkcji
· Zapewniają pomoc rodzinie i dzieciom sprawiającym problemy wychowawcze, zagrożonym demoralizacją, przestępczością lub uzależnieniami
· Współpracują ze szkołą, ośrodkiem pomocy społecznej i innymi instytucjami w rozwiązywaniu problemów wychowawczych
|