Nick:anonim
Dodano:2003-12-23 22:00:24
Url:www.huj.was to obchodzi.pl
Email:nlipe.@mmaamm@.epiln
Wpis:AKADEMIA TECHNICZNO ROLNICZA
im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich
Wydział Budownictwa
i Inżynierii Środowiska
REFERAT Z ZAGADNIEŃ PRAWA
W INŻYNIERII ŚRODOWISKA
Krzysztof Jaczewski
Kierunek: Inzynieria środowiska
Specjalnośc:Urządzenia sanitarne
Grupa A
Rok akademicki : 2003/2004
Stan prawny na dzień 19 grudnia 2003 r.
Spis treści
1.Samowala budowlana na obszarach chronionych (pyt. nr 39)...................3
2.Pomniki przyrody (pyt. nr 43) ...................................................................5
3. Szczególna ochrona jezior ( pyt. nr 15 ) .....................................................6
4. Uprawnienia organizacji społecznych w postępowaniu
lokalizacyjnym ( pyt. nr 97 ) .......................................................................8
1. Samowola budowlana na obszarach chronionych (pyt. nr 39 )
Jakie są konsekwencje prawne samowolnego wzniesienia obiektu budowlanego na obszarze chronionym ?
Rozpatrując powyższą kwestię należy zdefiniować podstawowe pojęcia , które wpływają na prawidłową ocenę prawną takiego zachowania.
Zgodnie z Art. 3 pkt. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane przez obiekt budowlany należy rozumieć:
„a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi ,
b) budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
c) obiekt małej architektury,”
Z kolei obszarami chronionymi zgodnie z Art. 13 ustawy z 16 października 1991 o ochronie przyrody są : parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe oraz obszary chronionego krajobrazu.
W parkach narodowych i rezerwatach wszelkie działania na ich terenie podporządkowane są ochronie przyrody, a zmiana przeznaczenia gruntu lub nieruchomości położonej w granicach parku narodowego oraz uzgodnienia w zakresie planu zagospodarowania przestrzennego przysługują dyrektorowi parku narodowego. Art. 36 w/w ustawy stanowi:
Art. 36 ust. 1. Zabrania się budowy lub rozbudowy obiektów i urządzeń w parku narodowym i rezerwacie przyrody, z wyjątkiem obiektów i urządzeń służących celom parku lub rezerwatu oraz związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego i leśnego.
1a. Budowa obiektów i urządzeń służących celom parku narodowego lub rezerwatu przyrody oraz związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego i leśnego jest dopuszczalna, jeżeli ich lokalizacja, wielkość lub architektura nie spowoduje degradacji przyrody lub krajobrazu.
2. Wydawanie przewidzianych odrębnymi przepisami pozwoleń na budowę lub rozbudowę obiektów i urządzeń na obszarach, o których mowa w ust. 1, wymaga uzgodnienia z wojewodą.
Również art. 26a w odniesieniu do obszarów chronionych stanowi:
Art. 26a ust. 1 . W parku krajobrazowym oraz na obszarze chronionego krajobrazu zabrania się:
1) lokalizowania nowych obiektów zaliczanych do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska,
1a) lokalizacji budownictwa letniskowego poza miejscami wyznaczonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, ...”
Problem samowolnego, a więc bez wymaganych zezwoleń, wzniesienia obiektu budowlanego reguluje art. 53 ustawy o ochronie przyrody, który stanowi:
Art. 53. Obiekty i urządzenia zbudowane wbrew wprowadzonym zakazom albo bez uzyskania wymaganej zgody organu ochrony przyrody lub niezgodnie z warunkami uzgodnienia podlegają przymusowej rozbiórce trybie przepisów prawa budowlanego.
Przepis ten odsyła do art. 48 , art.49, art. 49a, art.49b, art. 50, art. 50a, art.51, art. 52 prawa budowlanego które stosuje się odpowiednio w zależności od konkretnego przypadku.
Art. 48. 1. Właściwy organ nakazuje, z zastrzeżeniem ust. 2, w drodze decyzji, rozbiórkę obiektu budowlanego, lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę.
2.Jeżeli budowa, o której mowa w ust. 1:
1) jest zgodna z przepisami o planowaniu przestrzennym, a w szczególności z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
2) nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem
- właściwy organ wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych.
3. W postanowieniu, o którym mowa w ust. 2, ustala się wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń budowy oraz nakłada obowiązek przedstawienia, w wyznaczonym terminie:
1) zaświadczenia organu właściwego sprawach ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu o zgodności obiektu z przepisami, o których mowa w ust. 2 pkt 1,
2) dokumentów, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3; do projektu architektoniczno-budowlanego nie stosuje się przepisu art. 20 ust. 3 pkt 2.
4. W przypadku niespełnienia w wyznaczonym terminie obowiązków, obowiązków których mowa w ust.3, stosuje się przepis ust. 1.
5. Inwestor, po spełnieniu obowiązków, obowiązków których mowa w ust. 3, występuje z wnioskiem wydanie decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych, jeżeli budowa nie została zakończona.
Samowolne wzniesienie obiektu budowlanego na obszarze chronionym powoduje nakaz rozbiórki tego obiektu na podstawie decyzji, jednakże w zależności od rodzaju obszaru chronionego, od rodzaju obiektu budowlanego i wypełnienia obowiązków w zakresie uzupełnienia dokumentacji w ramach planu zagospodarowania przestrzennego można w niektórych przypadkach zalegalizować budowę obiektu budowlanego rozpoczętą bez zezwolenia, wnosząc opłatę legalizacyjną.
Dalszą konsekwencją jest odpowiedzialność karna. Art.58 ustawy o ochronie przyrody stanowi:
Art. 58. 1. Kto narusza nakazy lub ograniczenia, obowiązujące na obszarach chronionych oraz w stosunku do roślin, zwierząt objętych ochroną gatunkową ustanowioną przez właściwy organ oraz w stosunku do siedlisk przyrodniczych, podlega karze aresztu lub grzywny.
Źródła prawa:
Konstytucja RP z dnia 02 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 97.78.483)
Ustawa z dnia 27 .04. 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 01.62.627 z póź. zm.)
Ustawa z dnia 16 .10.1991 r. o ochronie przyrody (Dz.U.91.114.492 z póź. zm.)
Ustawa z dnia 07.07.1994 r. Prawo budowlane (Dz.U.94.89.414 z póź. zm.)
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym(Dz.U.03.80.717)
2. Pomniki przyrody ( pyt. nr 43 )
Czy i jakie roszczenia odszkodowawcze przysługują właścicielowi drzewa, które zostało uznane za pomnik przyrody, w związku z czym właściciel utracił możliwość spożytkowania go na własne potrzeby?
Rozpatrując ten problem należy określić co to jest pomnik przyrody, kiedy i kto może uznać drzewo za pomnik przyrody oraz jakie wiążą się z tym faktem ograniczenia.
Art. 28 ustawy z dnia 16 października 1991 r.o ochronie przyrody sanowi:
Art. 28. Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno-pamiątkowej i krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, w szczególności sędziwe i okazałych rozmiarów drzewa i krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe, jaskinie.
Drzewo spełniające powyższe kryteria, zgodnie z art. 13 ust. 1. pkt 6) lit. a) w/w ustawy może być poddane pod ochronę w drodze uznania za pomnik przyrody.
Organem uprawnionym do wprowadzenia tej formy ochrony przyrody, zgodnie z art. 32 ustawy, jest wojewoda, który w drodze rozporządzenia określa nazwę obiektu, jego położenie oraz zakazy dla niego właściwe. Jeżeli wojewoda tego nie uczynił to, zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy rada gminy w drodze uchwały może uznać dany obiekt za pomnik przyrody.
Art. 73 ust. 1. pkt1) ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska stanowi:
Art. 73. 1.W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego terenu uwzględnia się w szczególności ograniczenia wynikające z :
1) ustanowienia w trybie przepisów ustawy o ochronie przyrody parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, użytku ekologicznego, stanowiska dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin,
Sytuacja ta powoduje więc ograniczenia polegające na zakazie niszczenia, uszkadzania, dokonywania zmian i swobodnego rozporządzania wiążąc właściciela obiektu uznanego za pomnik przyrody. Oznaczają one ograniczenie jego prawa własności, dokonane w interesie publicznym, uniemożliwiając korzystanie z pożytków.
Jeżeli ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości lub jej części ( a drzewo rosnące na gruncie możemy uznać za część nieruchomości) w związku z ochroną zasobów środowiska to zgodnie z art. 131 ustawy prawo ochrony środowiska właściciel drzewa może żądać odszkodowania. Zgodnie z art. 134 ustawy „ Obowiązanymi do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości są:
1) właściwa jednostka samorządu terytorialnego – jeżeli ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości nastąpiło w wyniku uchwalenia aktu prawa miejscowego przez organ samorządu terytorialnego,
2) reprezentowany przez wojewodę Skarb Państwa – jeżeli ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości nastąpiło w wyniku wydania rozporządzenia Rady ministrów, właściwego ministra albo wojewody, ”
Wysokość odszkodowania ustala się po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego.
Źródła prawa:
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 01.62.627 z póź. zm.)
Ustawa z dnia 16 października 1991 r.o ochronie przyrody (Dz.U. 91.114.492 z póź. zm.)
Ustawa z dnia 10 maja 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ( Dz.U. 03.80.717)
3. Szczególna ochrona jezior ( pyt. nr 15 )
Czy istnieją specjalne przepisy prawne dotyczące ochrony jezior?
Rozważając powyższą kwestię należy dokonać podziału wód, i na tym tle jezior, w odniesieniu do rodzaju wód i ich własności.
Ogólnie wody dzielimy wody morskie(morza i oceany) i śródlądowe (rzeki i jeziora). Pod względem geograficznym jezioro to zagłębienie w lądzie wypełnione wodą, nie mające bezpośredniego połączenia z morzem. W zależności od pochodzenia wyróżnia się jeziora : polodowcowe, morenowe, tektoniczne.
Jednakże ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. prawo wodne w art. 5 stanowi:
Art.5. 1.Wody dzielą się na powierzchniowe i podziemne.
2. Wody, z wyjątkiem wód morza terytorialnego i morskich wód wewnętrznych , są wodami śródlądowymi.
3. Śródlądowe wody powierzchniowe dzielą się na:
1) płynące – w ciekach naturalnych, kanałach i źródłach, źródłach których cieki biorą początek,
2) stojące – znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych nie związanych z ciekami naturalnymi.
4. Przepisy o wodach płynących mają zastosowanie do jezior oraz innych zbiorników wodnych o ciągłym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych, powierzchniowych, a także do wód znajdujących się w sztucznych zbiornikach wodnych usytułowanych na wodach płynących.
W rozumieniu prawa wodnego jeziora dzieli się więc na przepływowe i nieprzepływowe (stojące).
Generalnie wody płynące, traktowane jako publiczne, stanowią własność Skarbu Państwa.
Arat.12.prawa wodnego stanowi : „Wody stojące oraz wody w rowach znajdujące się w granicach nieruchomości gruntowej stanowią własność właściciela tej nieruchomości.
Ogólne zasady ochrony wód w tym jezior określa art. 38 ustawy prawo wodne, który stanowi:
Art. 38.1. Wody podlegają ochronie , niezależnie od tego, czyją stanowią własność.
2. Celem ochrony wód jest utrzymanie lub poprawa jakości wód, biologicznych stosunków w środowisku wodnym i na obszarach zalewowych, tak aby wody osiągnęły co najmniej dobry stan ekologiczny i w zależności od potrzeb nadawały się do:
1) zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia,
2) bytowania ryb w warunkach naturalnych oraz umożliwiały ich migrację,
3) rekreacji oraz uprawiania sportów wodnych.
3. Ochrona wód polega w szczególności na:
1) unikaniu, eliminacji i ograniczaniu zanieczyszczenia wód, w szczególności zanieczyszczania substancjami szczególnie szkodliwymi dla środowiska wodnego,
2) zapobieganiu niekorzystnym zmianom naturalnych przepływów wody albo naturalnych poziomów zwierciadła wody.
4. Ochrona wód jest realizowana z uwzględnieniem postanowień działu I i działu III w tytule II oraz działów I-III w tytule III ustawy –Prawo ochrony środowiska.
Konkretnie do jezior odnosi się art. 39 pkt3-4który mówi:
Art. 39 Zabrania się wprowadzania ścieków:
1) (...)
2) (...)
3) do wód stojących
4) do jezior oraz ich dopływów, jeżeli czas dopływu ścieków do jeziora byłby krótszy niż jedna doba,
5) (...)
Zgodnie z art. 194 pkt 4) „Kto: (...) nie stosuje się do zakazów, o których mowa w art. 39 i art.40 ust. 1, - podlega karze grzywny.
Źródła prawa :
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U.01.62.627 z póź. zm.)
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne ( Dz.U. 01.115.1229 z póź. zm.)
4. Uprawnienia organizacji społecznych w postępowaniu lokalizacyjnym ( pyt. nr 97 )
Jak w obowiązującym stanie prawnym należy interpretować przepisy art. 100 ust. 2 i 3 ustawy o ochronie środowiska nadające organizacjom społecznym uprawnienia w postępowaniu lokalizacyjnym?
Przywołany powyżej przepis jest nie aktualny gdyż wraz wejściem w życie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (D.U. Nr 62, poz. 627, z 2001 r. z póz. zm.) przestała obowiązywać ustawa o ochronie środowiska, z której przepis został przywołany.
Jednakże problematyka udziału organizacji społecznych w postępowaniu w sprawie ochrony środowiska zawarta została w dziale V w/w ustawy. Art. 31. oraz art. 33.ust.1. stanowi:
Art.31. Każdy ma prawo składania uwag i wniosków w postępowaniu prowadzonym z udziałem społeczeństwa.
Art. 33. 1. Organizacje ekologiczne, które, powołując się na miejsce swego działania, zgłoszą chęć uczestnictwa w określonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, uczestniczą w nim na prawach strony; przepisu art.31 § 4 Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się.
Przez organizacje ekologiczne zgodnie z art.3 pkt 16) rozumie się organizacje społeczne, których statutowym celem jest ochrona środowiska.
Postępowaniem zapewniającym możliwość udziału społeczeństwa jest postępowanie w sprawie planowanego przedsięwzięcia mogącego znacząco wpływać na środowisko, w ramach którego sporządzany jest raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Mówi o tym art. 53 ustawy. Wyjaśnienia wymaga jakie przedsięwzięcia wymagają sprzędzenia takiego raportu. Traktuje o tym art. 51 ustawy, którego ust. 8 stał się podstawą do wydania rozporządzenia „ w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzenia raportu o oddziaływani na środowisko.” (Dz.U. 02.179.1490)
Również w sprawach związanych z opracowaniem koncepcji i planów zagospodarowania przestrzennego oraz projektów strategii rozwoju regionalnego wymagana jest ocena oddziaływania na środowisko ( art. 40 ust. 1) . Organy administracji opracowujące dany projekt dokumentu lub wprowadzające zmiany do przyjętego wcześniej dokumentu rozpatruje uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa (art. 44 ustawy)
Kodeks postępowania administracyjnego precyzuje uprawnienia organizacji społecznych uczestniczących w postępowaniu na prawach strony w art. 31 :
Art. 31. § 1. Organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem:
1) wszczęcia postępowania,
2) dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu,
jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny.
§ 2. Organ administracji publicznej, uznając żądanie organizacji społecznej za uzasadnione, postanawia o wszczęciu postępowania z urzędu lub o dopuszczeniu organizacji do udziału w postępowaniu. Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji społecznej służy zażalenie.
Źródła prawa:
Konstytucja RP z dnia 02 kwietnia 1997 r.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 01.115.1229 z póź. zm.)
Ustawa z dnia 10 maja 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U.03.80.717)
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U.00.98.1071)
Rozporządzenie rady ministrów dnia 24 września 2002 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco wpływać na środowisko....(Dz.U. 02.179.1490)
|