Katar – funkcja

Zadaniem naszego nosa jest głównie oczyszczanie, nawilżanie i ogrzewanie powietrza, które następnie trafia do gardła oraz płuc. Dzięki milionom falujących rzęsek oraz specjalnemu, lepkiemu nabłonkowi, jest on w stanie wyłapać wszelkie drobnoustroje i zanieczyszczenia oraz „wymieść” je z organizmu. Nos odpowiada także za odczuwanie przez nas zapachów. Co jednak z katarem?

Pojawia się on naturalnie podczas choroby. Wówczas jest to ostatni dzwonek na zapobieżenie jej. Katar ma za zadanie pozbycie się zagrożeń i niedopuszczenie, aby znalazły się w dalszych częściach układu oddechowego. Zwykle, wszystko działa jak należy i przeziębienie nie atakuje organizmu. Jednak jeżeli stan zapalny trwa za długo, katar nie jest w stanie poradzić sobie z nim sam. Uszkodzeniu ulega wówczas bariera ochronna, zwana śluzowo-rzęskową. Katar co prawda usuwa niektóre zanieczyszczenia, jednak reszta z nich, dzięki niesprawnej barierze ochronnej, przedostaje się do środka.

Dobrze, więc funkcja oraz przyczyna kataru podczas choroby jest znana. Dlaczego natomiast pojawia się on w mniej oczywistych sytuacjach?

Gdy płaczemy

Podczas płaczu, oprócz rzewnych łez, nieraz atakuje nas lejący się z nosa katar. W tym przypadku nie ma on bynajmniej funkcji walki z drobnoustrojami. Dlaczego więc się pojawia? Przyczyna jest dość prosta. Kiedy płaczemy, w naszych oczach produkowana jest znacznie większa ilość płynu łzowego, niż w warunkach normalnych. Wówczas służy on do utrzymania stałej wilgotności oka, natomiast podczas płaczu jest go nadmiar. Pewna jego część nawilża oko, inna spływa po policzkach, jeszcze inna wyparowuje, a reszta spływa do nosa. Wtedy miesza się z regularnym śluzem i go rozrzedza. Przez to katar nieraz leje się nam z nosa strumieniami.

Gdy jest zimno

W normalnych warunkach, śluz produkowany jest w ilości ok. 1 litra na dobę. Większa jego część spływa niezauważalnie do gardła, a następnie jest przełykana. Natomiast w dni, kiedy pogoda jest nieco zimniejsza, jest on produkowany w znacznie większych ilościach, przez co zaczyna wypływać również przez otwory nosowe. Dlaczego jest go więcej? Pod wpływem niższej temperatury, naczynia krwionośne w nosie się poszerzają. Zwiększa się wówczas przepływ krwi. Dzieje się tak dlatego, ponieważ nos stara się utrzymać stają temperaturę wewnątrz. Gdy jest zimno na dworze musi on włożyć więcej wysiłku w ogrzewanie. Skutkiem ubocznym tego procesu jest większa niż normalnie ilość kataru. Po wejściu do ciepłego mieszkania, objawy te ustępują, co oznacza, że katar ten jest tylko tymczasowy i niegroźny.

Gdy jemy

Katar pojawiający się przy jedzeniu może być nadzwyczajnie uciążliwy. Co go wywołuje? Pojawia się on najczęściej po spożyciu gorących, pikantnych, ostrych potraw oraz napojów. Oprócz tego, objawy te mogą wystąpić przy kawie, czekoladzie, alkoholu, occie, herbacie, mleku, pomidorach czy owocach cytrusowych, gdzie przyczynę stanowią zwykle konserwanty oraz barwniki w nich zawarte. Katar występuje jednak najczęściej przy zjedzeniu dań ostrych i gorących. Dlaczego? Poprzez składniki zawarte w jedzeniu, podrażniany jest nerw błędny w nosie. Dostaje on wówczas sygnał, aby rozszerzyć naczynia krwionośne, przez co (tak jak w przypadku kataru wywołanego zimnem) produkowany jest nadmiar wydzieliny. Wydostaje się ona zatem nosem.

Na podobne objawy narażeni są częściej dorośli, a szczególnie ci, cierpiący na refluks żołądkowo-przełykowy. Aby zapobiec uciążliwemu katarowi polecane jest unikanie podobnych dań, jednak w przypadku bardzo nasilonych objawów, stosuje się leczenie farmakologiczne.